Adriaan Lubbers

Adriaan Lubbers(Amsterdam 1892-1954 New York) was een autodidact met een onafhankelijke geest. Op jonge leeftijd vertrok hij al naar Amerika, waar hij allerlei baantjes had. Daarnaast bleef hij tekenen. Toen hij zich na zijn terugkomst in 1919 Bergen vestigde, werd hij vrienden met onder meer Leo Gestel en Mommie Schwartz. Lubbers vertrok in 1922 opnieuw naar New York. Weinig Nederlandse schilders hebben in de jaren vóór de Tweede Wereldoorlog zo’n succes gehad in Amerika als Lubbers. Hij schilderde energiek en expressief met brede penseelstreken en soms met de achterzijde van het penseel.

 

In zijn werk zijn een aantal stijlperioden te onderscheiden is. Het aantal onderwerpen komt steeds terug. Hij maakte in diverse jaren werk met als onderwerpen bijvoorbeeld de Trinity Church, Times Square, Brooklyn Bridge en de bouw van wolkenkrabbers. In later werk is het thema en het kleurgebruik belangrijker. Vanuit een eigen schoonheidsbeleving lijkt hij vormen te versimpelen.

 

 

Lubbers zwierf door Europa en over de wereld. In de jaren twintig verbleef hij enkele maanden naar Italie onder meer naar Positano en San Giminiano. In Parijs raakte hij bevriend met Piet Mondriaan met wie hij later ook veelvuldig zou schrijven om over kunst van gedachten te wisselen.

 

In 1947 kreeg hij de opdracht om de Philips fabrieken vanuit een vogelvluchtperspectief te schilderen. Na voltooiing van de twee zeer grote schilderijen (100 x 200 cm) kwam Lubbers op het idee om ‘Kunst en Bedrijf’ op te richten die bemiddelt tussen opdrachtgever en uitvoerder. Dat instituut bestaat nog steeds.

Als bron van inspiratie voor zijn laatste werken uit 1953 en 1954 geldt een hoes van een langspeelplaat van Gershwin: In drie maanden tijd heeft hij circa 34 werken gemaakt, waaronder een aantal moderne, haast abstracte stadsgezichten rondom dit thema. De bekende New Yorkse stadsgezichten zijn in de laatste serie schilderijen veranderd in kleurvlakken waarin nog wel bouwelemen­ten zijn te herkennen, maar geen echte wolkenkrabbers meer. Water en lucht lopen in elkaar over als kubussen en geometrische kleurvlakken.

De stijlverandering in het werk van Lubbers is ook duidelijk te zien in de diverse werken met als titel Foundation of a Skycraper. In de tot gekleurde vlakken geabstraheerde wolkenkrabbers met scherp perspectief, zijn de hijskranen als zodanig wel herkenbaar gebleven maar ze zijn opgebouwd uit geometrische figuren als driehoeken en cirkels. Het contrast met een schilderij uit een eerdere periode, waarin hij gedetailleerd een herkenbare omgeving schilderde, is uitermate groot.

In 1992 was een expositie met ruim vijftig werken te zien in het Museum of the City of New York en wordt terecht geportretteerd als een van de belangrijkste ‘chroniqueurs’ van deze wereldstad van de eeuw.

 

Dit artikel is deels ontleend aan een artikel in een Studio 2000 magazine door Drs. Peter E.M. Hammann