Subscribe to our newsletter

Language

Religieuze Jaap Nieweg

Religieuze Jaap Nieweg - Lyklema Fine Art

Jakob Nieweg (Hogebeintum, 1877 – Amersfoort, 1955) was, in de voetsporen van zijn (groot)vader, een Nederlands predikant die vooral bekendheid kreeg als kunstschilder. Hij studeerde theologie in Groningen. In de avonduren volgde hij tekenlessen bij de Anna van Prooijen en H.P. Bremmer. Bremmer is een fervent aanhanger van in die tijd vernieuwende Nederlandse kunstenaars als Vincent van Gogh, Jan Toorop, Johan Thorn Prikker, Piet Mondriaan, Floris Verster, Bart van der Leck en schilders van de Bergense School. Zijn lessen zijn dan ook een openbaring voor de jonge Nieweg. Ook hij paste in zijn werk een gedetailleerd pointillisme toe wat verstilde, tijdloze voorstellingen opleverde.

Nieweg was achtereenvolgens predikant in Ter Apel, Winsum en Spankeren. Hier raakte hij bevriend met de schilder en criticus Just Havelaar, met wie hij veel buiten schilderde. In 1914 legde Nieweg zijn ambt als predikant neer om zich in Bloemendaal geheel aan de kunst te wijden met financiële steun van zijn schoonvader. Zelf vond hij dat een logische stap; zowel achter de kansel als de schildersezel was het intense religieus gevoel dat hem dreef. “Hoe je naar dingen kijkt bepaalt de schoonheid”, zei hij Bremmer na.

 

Stilleven - 1910 - Kroller Muller

 

In 1917 werd hij lid van de Haarlemse kunstenaarsvereniging ‘Kunst Zij Ons Doel’ en het jaar daarop had hij zijn eerste solo-expositie in Rotterdam. Hij raakte nu ook bevriend met andere kunstenaars uit de kring rond Bremmer, onder wie Dirk NijlandJ.A. Zandleven en Charley Toorop.

 

Nieweg-Ouder Paar-1924-Museum Flehite
Nieweg-Ouder Paar-1924-Museum Flehite

Vanaf 1919 woonde hij in Amersfoort tot zijn overlijden in 1955. Nieweg schilderde (en maakte aquarellen) vooral landschappen, (bloem)stillevens en portretten die treffen door hun grote originaliteit en een ode zijn aan de natuur. Van Gogh was ontegenzeggelijk een inspiratiebron maar Nieweg ontwikkelde een geheel eigen stijl. In zijn beste werken bereikt hij een dromerig, soms licht surrealistisch effect dat uitnodigt om aandachtig te kijken. Voorbeelden zijn pointillistische sneeuwgezichten, opgezet in subtiele paarse en grijze tonen als verstilde voorstellingen van een groep huizen.

Boerderij in de winter-1926
Boerderij in de winter-1926

 

Hij weigerde in 1941 lid te worden van de Kultuurkamer en kon niet meer tentoonstellen en raakte weer actief als dominee en betrokken bij het verzet. Na de bevrijding was het artistiek klimaat in Nederland veranderd. De belangstelling voor zijn werk nam ook af.

Nieweg was lid en oprichter, samen met Toorop en Nijland, van De Brug, bestuurslid van Amersfoorts Kunstenaars Genootschap AKG en bestuurslid van Vereniging Vrije Kunstenaars. ‘De Brug’ was een kunstenaarsvereniging die een voor een breed publiek toegankelijk realisme voorstond en bracht ook litho’s uit bijvoorbeeld. Hij was leraar van Elisabeth Catharina Bergsma (1902-1975). Nieweg trouwde in 1904 met Neine Geertruida; Charley Toorop schilderde hun portret in 1927. Nieweg is vooral ook bekend geworden als adviseur van het echtpaar Kröller-Müller.


Schepen aan de kade van Vlissingen - 1930 - Kroller Muller
Zelf een Nieweg te koop? We zijn geïnteresseerd!
Meer biografieën
Previous Article Next Article