Floris Arntzenius (Soerabaja 1864-Den Haag 1925) verhuist op zijn tiende met zijn ouders naar Amsterdam. Hij krijgt daar zijn opleiding aan de Rijksacademie, samen met Isaac Israels, Willem Witsen en G.H. Breitner, wiens impressionistische stijl van schilderen hij enorm bewonderde. Later volgt nog een jaar les aan de academie van Antwerpen. Wanneer zijn vader overlijdt en zijn moeder heimwee heeft naar de Indische sferen, wordt Den Haag, met een grote Indische gemeenschap, zijn nieuwe woonplaats. Hier zal Arntzenius de rest van zijn leven wonen en werken als een zeer veelzijdige kunstenaar. Bij de naam Arnzenius denkt men al gauw aan drukbevolkte, natte geasfalteerde reflecterende straten. Het verbeelden van de weerspiegeling van wolken, gevels en figuren tijdens druilige dagen is een feest voor de kunstenaar en heeft hij tot zijn hoofdthema gemaakt. Hij is duidelijk van de generatie kunstenaars ná de Haagse School en trekt dus juist de stad in plaats van naar buiten en zoekt bewust het moderne leven van zijn tijd en de drukte van de stad op. Flanerende dames, winkelend publiek, karren en trams, slagers- en bakkersjongens die etenswaren bezorgen en bespannen paarden met koetsjes. Hij wordt wel ‘de meester van de Haagse straatjes’ genoemd. Behalve in de stad werkt hij, evenals Johannes Akkeringa en W.B. Tholen, langs het kanaal naar Scheveningen, waar schepen het zand afvoeren en bij de Haringkade, waar nettenboetsters bezig zijn en op het strand. En zijn  spontaan tot stand gekomen portretten zijn de allerbeste.

Met vrij grove verfstreken weet hij de wolken in de lucht en de vochtigheid zo te treffen dat de toeschouwer in de atmosfeer van die dag wordt getrokken. Hoewel de schilder meestal in sobere tinten werkt, gebruikt hij bepaalde kleuraccenten in kobaltblauw, rood, groen, geel of wit om extra levendigheid in de voorstelling te brengen. Een voor dit doel regelmatig terugkerend element in zijn werk is een wit paard of de slagersjongen in een witte kiel als een duidelijk contrast en (bijna) middelpunt.

 

In 1890 wordt hij lid van Arti et Amicitiae en in 1891 ook van Sint-Lucas. Later wordt Floris ook lid van Pulchri Studio en van de Hollandsche Teeken Maatschappij. Hij had een ruime vriendenkring met onder anderen Johannes Akkeringa, Isaac Israels, Willem Maris, Willem Bastiaan Tholen en Willem de Zwart.

Aan het eind van zijn leven keert Arntzenius zich af van de 'woelige straattoneeltjes' en richt zich op bloemstillevens met een bijzondere lichtinval waardoor ze prachtig verstild zijn. Hij heeft zich nooit geweld aangedaan 'anders' te gaan werken omdat de tijd dit vroeg, maar volgde altijd te midden van veranderende richtingen rustig zijn eigen weg.

In 1900 trouwt Floris met de schilderes Lide Doorman, met wie hij vier dochters krijgt. Tijdens haar huwelijk geeft zij altijd voorrang aan haar gezin en het werk van haar man. Pas na zijn overlijden pakt ze het schilderen weer op en doet dat tot aan haar dood in 1954. Haar onderwerpen waren stillevens, vooral bloemen, en portretjes.

Hij hield niet van opdrachten, maar heeft zich er toch niet aan willen onttrekken. Zij vormden, naast de vele werken die hij geregeld op zijn tentoonstellingen verkocht, een goede bron van inkomsten. Talrijk zijn de vlotte tekeningen en aquarellen van vrienden en bekenden, waargenomen op tentoonstellingen, in de sociëteit of op veilingen in Pulchri en in Riche, stamcafé van vele Hagenaars. Zijn hele leven heeft Arntzenius daarmee goed verkocht; met vrij werk hij won prijzen op internationale tentoonstellingen in München, Venetië, Pittsburg en Brussel. Zijn werk is onder meer opgenomen in de collectie van het Kunstmuseum Den Haag.

Meer lezen?